Cách đánh vần theo bộ sách công nghệ giáo dục

Trong Công nghệ Giáo dục, cần phân biệt rõ Âm và Chữ:
– Âm là Vật thật, là âm thanh.
– Chữ là Vật thay thế, dùng để ghi lại, cố định lại âm.
Theo đó, không phải lúc nào cũng có sự tương ứng 1 : 1 giữa âm và chữ.
– Thông thường, 1 âm được ghi lại bằng 1 chữ cái (a, b, d, đ, e, l, m,…)
Lưu ý : Theo quan điểm của Công nghệ Giáo dục, 1 âm ghi lại bằng 1 chữ
nghĩa là các chữ ghi âm có vai trò như nhau. Do đó, 1 âm /chờ/ được ghi lại bằng 1
chữ ch (chữ : chờ) chứ không phải là được ghép lại từ 2 chữ c và h.
– Có những trường hợp 1 âm không phải chỉ được ghi lại bằng 1 chữ mà có thể là
2, 3, 4 chữ, do đó, cần có căn cứ là Luật chính tả.
Ví dụ : Âm /ngờ/ được ghi bằng 2 chữ : ng và ngh (ngờ kép)
Âm /cờ/ được ghi bằng 3 chữ : c (cờ), k (ca) và q (cu)
Âm /ia/ được ghi bằng 4 chữ : iê, ia, yê, ya
2. Cách đánh vần trong Công nghệ Giáo dục
2.1. Nguyên tắc đánh vần trong Công nghệ Giáo dục
– Đánh vần theo Âm, không đánh vần theo Chữ
Ví dụ : ca : /cờ/ – /a/ – ca/
ke : /cờ/ – /e/ – /ke/
quê : /cờ/ – /uê/ – /quê/
(Do đánh vần theo âm nên khi viết phải viết theo Luật chính tả : Âm /cờ/ đứng
trước âm /e/, /ê/, /i/ phải viết bằng chữ k (ca). Âm /cờ/ đứng trước âm đệm phải
viết bằng chữ q (cu), âm đệm viết bằng chữ u)3
– Đánh vần theo cơ chế 2 bước :
+ Bước 1: Đánh vần tiếng thanh ngang (Khi đánh vần tiếng thanh ngang, tách ra
phần đầu / phần vần)
Ví dụ : ba : /bờ/ – /a/ – /ba/
+ Bước 2: Đánh vần tiếng có thanh (Khi đánh vần tiếng có thanh khác thanh
ngang: tạm thời tách thanh ra, để lại thanh ngang)
Ví dụ : bà: /ba/ – huyền – /bà/
Học sinh chỉ học tiếng có thanh khi đã đọc trơn được tiếng thanh ngang.
2.2. Lưu ý
Công nghệ Giáo dục còn hướng dẫn học sinh, khi chưa đọc được tiếng có
thanh thì có các bước để đánh vần lại :
Cách 1.
– Dùng tay che dấu thanh để học sinh đọc được tiếng thanh ngang /ba/. Sau
đó trả lại dấu thanh để đánh vần /ba/ – huyền – bà.
– Nếu che dấu thanh mà học sinh chưa đọc được ngay tiếng thanh ngang thì
che tiếp phần vần, để học sinh nhận ra phụ âm /b/. Bỏ dấu che nguyên âm /a/
để nhận ra nguyên âm /a/ và đánh vần bờ – a – ba → ba – huyền – bà